Kalalayu :
Han…..Takajut aku
Marukam :
Aaaai….nangapang tih jarku ?
Kalalayu :
Kadaham aku ni tih hidup saurangan, lakiku lawas hudah mati, kadada nang
manggini’i aku. Lamun ikam nyaman haja dua ikung anak kada kaya aku.
Ginalun :
(Manjuhut tangan umanya) Ma…ma…ma kasihan lahai sidin ?
Marukam : Iiih
nak ai…..
Kalalayu : Nih
ikam datang dimana Mar ? Pina babawaan karanjang
Marukam : Aku
datang di pasar batutukar asam, bawang, sayur. Acan nang habisan didapur
Ginalun : Ha….ha…ha….Carmi
pang katuju banar makan acan. Jadi uma nukar acan tarus satiap minggu.
Carmi : (Sarik)
Ag….ag….ag…..gggg …..!
Kalalayu :
Nah…nah. Nang badua nih malalaian haja. Dibari makani acan hajakah si Carmi
nih. (Sambil tatawa)
Marukam : Uuu…uu
nak ampih - ampih ! (Manuduhi Ginalun lawan Carmi) (Ginalun baajak ading haja)
Kalalayu : Hin
rami kalu Mar baisi anak ? Kada hawai di rumah
Marukam : Kada
hawai haja ah. Tapi sapapa muyak jua mun nang badua nih bakalahi tarus.
Ginalun : Aduh
uma nih kada basukur banarnya sudah dibari anak
Marukam :
Makanya buhan ikam badua nih jangan bakalahi haja
Kalalayu :
Sudah…sudah…….sudah asa kakalahan aku
Marukam :
Sabarai umanyaai, sambil mainta dua. Nah isuk jadi kalu kita ka hutan mamutik
buah. Kaluham tadapat laki disasala puhun. (Tatawa)
Kalalayu :
Ha….haa…ha……..kaya mancari kayu haja nyaman banar. Malalain haja ikam nia.
Marukam : Ayuha
lah aku handak bulik dahulu nah. Bamasak kaina ngalih nang badua nih kalu
kalaparan.
Kalalayu :
Eh…ayuha aku handak manuntungakan tampian ni nah sadikit lagi
Marukam : Uh hah
jangan aur malamun haja lah, aku bulik nah Assalammu’alaikum
Kalalayu :
Waalaikum salam
Imbah Marukam lawan nang anak bulik
ka rumah. (Singkat kisah) Kaisukannya tadangar bapandiran badua baranak di
palatar rumah nang bangaran Tampurikak lawan nang anak Jingah. Sakalinya datang
kawan pandir Tampurikak nang sama pandirannya manyambat urang haja nang
bangaran Kalalayu.
Jingah :
Umai…mama nih pambungasnya pada nang
lain. Anaknya haja bungas apalagi umanya
Tampurikak :
Hiinn….anakku nih bisa maambung kuitan.
Jingah :
Kahandak mama kaya apa ? Mun ulun manyambat kaya hantu kalu pina mama sarik
Tampurikak :
Dasar bungas jua ai mama. Mambadai ham lalakian cangang tarus bila malihat
mama. (Sambil bacaramin)
Jingah : Naaaahhh…….Makanyaam
ma ai. (Cangang ampah katimbuk)
Kararak :
(Datang) Cah nia bapandir nangapang ?
Jingah : Kadaham
Tampurikak :
(Tatawa) Kami ni tih ngalihai urang-urang nang bungas. Ikam kada mangarti
juaha.
Kararak :
(Sarik) Ai ikam manyambat aku kada bungaskah ? Biar kaya nia dua walas baisi
laki tahulah ?
Juingah : Umai
salusin ngarannya . (Tatawa)
Kararak : Uii
nang badua tahulah ikam lawan Kalalayu ?
Tampurikak : Bah
tahu banar nang itu tiam pinda harat banar di kampung kita. Aku takutan kalu
laki urang diambilnya. Mana balu kada baanak pulang.
Jingah : Siapa
ma ?
Tampurikak : Nah
angah nia. Jin nai ka rumah haja. Nia urusan urang tuha. (Jingah naik ka rumah)
Kararak : Iya
am. Maka kudangar bunyi handak banar inya baisi anak
Tampurikak : Cah
inya haja kada bungas. Kadada jua urang nang paling bungas salain aku
Kararak :
Disumbalih haja gin. Kada mangalihi lagi umanya ai. (Tatawaan. Lalu Kalalayu
lawan Marukam ka timbuk)
Kararak : Nang
mana garang ngarannya Kalalayu tuh ? (Sambil cangang ampah ka timbuk)
Tampurikak :
Nang nitu pang di subalah Marukam. Uuii buhan balu handak kamanaan ? Handak
bacari laki urangkah ? (Bakuriak)
Marukam : Kadada
ham kami handak ka hutan
Kalalayu :
(Manarik tangan Marukam) Jangan dihirani. Lakasi kita ka hutanan
Kararak :
(Tatawa) Ha..ha..ha…dasar jua ikam nih Tam ai
Imbah sampai Kalalayu lawan Marukam
di hutan. Buhannya langsung mamutiki bilungka. Kada disangka Marukam malihat
buah bilungka nang ganal banar.
Marukam :
Yu….yu….yu….nih tanaman piankah ?
Kalalayu : Iih
nia pang tanamanku. Kaina mun ikam handak mancari sayur kasini haja. Kada usah
ka pasar lagi. (Sambil mamutik buah bilungka)
Marukam :
Karamian kaya nia. Banyak banar buahnya. (Bajalan)
Kalalayu :
Jangan tapi sasarasaplah kalu dipatuk ular.
Marukam :
(Takajut) Astaghfirullah
Kalalayu :
Ular……..ular….ular………mana…..mana…..mana…
Marukam : Lakasi
kasia
Kalalayu : Napa
?
Marukam :
Lakasi. Aku malihat bilungka ganal banar
Kalalayu :
(Manunti marukam) Mana inya ?
Marukam : Nih
dihadapanku ganal banar
Kalayu : Kasi
kita putik bilungkanya
Imbah kalalayu lawan Marukam mamutik
buah bilungka tadi, buhannya bulik ka rumah masing-masing. Bilungka nang ganal
dibawa Kalalayu ka rumah. Sasampainya di rumah Kalalayu, langsung bilungka
ganal tadi diandak kaatasnya. Imbahitu Kalalayu baistirahat. Kada lawas
tadangar suara kakanakan manangis.
Kalalayu :
(Mandangar suara) Aiii….suara kakanakan dimana yu ? (Sambil mancari suara)
Kalu pandangarku
haja. Inya aku kahandakan baisi anak. (Suara kakanakan)
Kalalayu : Nah
ada pulang diman yu bunyi suara itu (Kahandak mamustiakan dimana asal suara).
Nah…..kaya disini (Di dalam buah bilungka)
Kalalayu :
Maambil lading, langsung mambalah bilungka tadi. (Takajut) Ya Allah….bujuran
kakanakan sakalinya. (Langsung maangkut).
Imbah maangkut kakanakan tadi, ada
talihat cahaya nang tarang banar. Sakalinya Pari Tingting matan kayangan
datang.
Pari Tingting :
(Banyanyi)
Kalalayu :
(Takajut) Ikam siapa yu ? Bungasnya
Pari Tingting :
Aku Pari Tingting utusan matan kayangan. Handak manjalanakan parintah. Aku
disuruh mamadahakan lawan ikam. Nang singhaja kami bari anak. Karna ikam sabar.
Lawan baisi kasih sayang nang tulus. Tulung ikam jagaakan anak nia.
Kalalayu :
Iiih…iih…ih inggih, aku bausaha manjaga anak-anak nia sampai ganal
Pari Tingting :
Tapi, ada hal nang harus ikam tahu di subalah bukit situ ada saikung raksasa
nang bangaran Butu Kalimbung.
Kalalayu : Napa
hubungannya anak nia lawan raksasa
Pari Tingting :
Raksasa nitu handak maambil anak ikam nia. Gasan kakuatan supaya inya kawa
manugasi kampung nia.
Kalalayu :
(Bingung) Kaya apa aku mahadapi raksasa nitu ?
Pari Tingting :
Kaina ikam tahu haja kisahnya. Jalani haja samuanya. (Mahilang)
Bahari-hari Kalalayu marakyat.
Manjaga kakananakan itu lawan kasih sayang. Anak nitu dibari ngaran Bilungka Amas.
Suatu hari Kalalayu manggindung anaknya di muka rumah. Sakalinya Tampurikak
lalu lawan nang anak.
Tampurikak : Nak
nak anak siapa nang digindung si Balu nintu. (Cangang ampah Kalalayu)
Jingah : Kada
tahu Ma ai
Tampurikak :
Maulah balu baranak ? Asa kada mungkin. Paling-paling nitu pakulih…anak haram
Jingah : Inggih
Ma ai iya ai kalu
Tampurikak :
Nyata sudah nintu anak haram
Singkat kisah 10 tahun kamudian
tadangar suara raksasa nang mangaum di subalah bukit Kalalayu takajut langsung
taingat pasan Pari Tingting. Saat nintu Bilungka Amas bamainan di halaman rumah
lawan Ginalun wan Carmi.
Kalalayu :
Suara. Kaya apa nasib anakku. (Bingung lawan camas). Nak nak kasini lakasi naik
ka rumah. (Sambil bukah)
Bilungka Mas :
Napa Ma ? (Bukah ka rumah)
Kalalayu :
Lakasi naik ka rumah. Ari sanja sudah
Pas malam hari Bilungka AMas
diguringakan ulih umanya sampai inya taguring janak. Kalalayu kada taguring.
Takutan kalu Bilungka Amas diambil raksasa nang sabujurnya Kalalayu sayang
banar lawan anaknya. Kada disangka hal nang kada dikahandakinya kajadian pas
malam nitu jua.
Raksasa :
(Datang) huaaa….huaaa….sakalinya anak sakti nitu disambunyiakan di gubuk nia
Kalalayu :
(Manjinguk disasala tawing)
Raksasa : iiiii
kaluar ikam. Amun kada kuhancurakan gubuk nia.
Kalalayu :
(Kaluar rumah sambil manggitir) Huu…hu…handak napa ikam
Raksasa : Aku
handak maambil anak sakti, pasti ikam sambunyiakan
Kalalayu :
(takutan) Ka…ka…da kadada disini
Raksasa :
(Sarik) Ah jangan mangaramputi aku. Aku mancium bau urang. Aku tahu anak nitu
ada disini
Kalalayu :
(Taduduk) Ampun dasar bujur anak nintu ada disni. Tapi urangnya masih halus.
Dagingnya pahit kada nyaman. Dihadang 7 tahun lagi ikam bulik kasini maambil
inya
Raksasa : Napa
jadi 7 tahun. Lawasnya aku mahadang
Kalalayu :
Sasain ganal anak nintu sasain manis jua dagingnya. Mana sain bungas nyaman
ikam mamakan.
Raksasa :
(Mamikirakan) Ih ayuha amun kaya itu tapi awas bila ikam kada manapati janji.
Aku hancurakan kampung nia.
Kalalayu : Pasti
kutapati
Imbah janji Kalalayu lawan raksasa
tadi, raksasa bulik ka bukit sabalah. Badua baranak itu hidup kaya biasanya.
Disambati urang lawan dimaki urang. Singkat kisah umur Bilungka Amas parak 17
tahun. Pas hari nitu Carmi wan Ginalun ka rumah Bilungka Amas.
Ginalun :
Bimas….Bimas…
Bilungka Amas :
Napa (kaluar rumah)
Ginalun : Kita
ka sungailah batatapas salajur mandi
Bilungka Amas :
Ayuha. Aku maambil tatapasan dahulu. Hadangi ha.
Ginalun : ih
jangan lawas-lawas. Carmi kahandakan mandi samingguan sudah kada mandi. Bau
acan babanam awak
Carmi :
Ha….ha..ih…ih (sarik)
Bilungka Amas :
(Takurihing sambil kaluar) ayuha kasi nah kita tulakan. (Bajalan batamu lawan
jingah)
Jingah :
Nah….batamuan lawan anak haram lawan kakawanannya nih handak batatapas pang
pantas kasar-kasar tangan.
Bilungka Amas :
Siapa anak haram nang ikam maksud ?
Jingah : Ikam
tupang. Kada baabah dapatan di hutan ha pulang. Ha..ha..ha…
Bilungka Amas :
(Tatunduk muha sambil titik banyu mata dipipi)
Ginalun : Ikam
tu gin mana abah ikam jangan bisa manyambat urang haja. Mana uma ikam tu
saudaki laki urang. Kada supankah ikam anaknya
Jingah : Uhh aku
baisi abah. Tapi sudah maninggal. Lagian kada mamaku nang maudaki laki urang.
Inya mamaku nih bungas pang wajar haja urang handakan. (Kada lawas karawila
lalu)
Karawila: Ma apa
nia ti. Nah Bilungka Amas manangis. Bisa jua lahai maulah tangis anak haram.
(Tatawa)
Carmi :
Aaa…aa…aaa (Sarik)
Ginalun : Kita
ka sungaian Bagaan disini kadada untungnya jua. Mahadapi buhannya nia hiri haja
lawan ikam Bilungka Amasai. (Lalu manarik tangan Bilungka Amas)
Bilungka Amas :
(Sampai di sungai) Bujuran kah aku ini anak haram. (Sadih sambil mangucak
tatapasan)
Ginalun : Kada
usah dipikirakan nang kaya nintu Mas ai. Jangan tamakan pandiran buhannya.
Kasihan uma ikam.
Imbah tuntung batatapas Ginalun, Bilungka
Amas, wan Carmi bulikan. Pas di jalan tatamu lawan anak Pangirak nang bungas
banar. Niku sudah lawas mamparhatiakan Bilungka Amas.
Niku : Hai
(Mangiau matan balakang)
Ginalun : Iih
ada nang mangiau kita. Suara lakian (Bapaling Bilungka Amas wan Carmi umpat
bapaling)
Carmi :
Iii…..iii….iii (Takurihing malihat lakian itu)
Ginalun : Astaga
bungasnya mimpi napa yu aku samalam. Bilungka Amas tapakakan pipiku. Sudah haja
kalu.
Bilungka Amas :
Napa ih Ginalun supan (Sambil mangibit pinggang Ginalun)
Niku : Kanalakan
ngaranku Niku. Bulih haja kalu kanalan. Ngaran ikam siapa. (Sambil cangang anu
Bilungka Amas)
Bilungka Amas :
Ngaranku Bimas (Sambil supan)
Niku : Nang
dihiga pang. (Cangang lawan Ginalun wan Carmi)
Ginalun : Aku
Ginalun (Sambil kasukaan) wan ni adingku Carmi
Carmi :
(Takurihing manis)
Niku : Iiim
(Cangang ka Bimas) Bimas sudah lawas aku mamparhatiakan ikam. Ikam tu lain
daripada bibinian nang lain disini. Bulihlah aku handak kanal lawan ikam labih
jauh lagi.
Bimas :
(Takurihing haja sambil pina supan)
Ginalun :
Ihim…ihim…Sudah…sudah….samuannya hi…hi
Bimas : Napa ihh
Ginalun (Supan) Yuja lah kami handak bulikan kaina kada klarinmg tatapasan
Niku : Inggih
ayuha kaina bulihai kalu bailing ka rumah basilaturrahmi
Bimas : inggih
bisaai amun hakun haja. Baiklang ka gubuk nang sudah buruk. (Sambil bajalan
awan Ginalun wan Carmi)
Niku :
(Takurihinh haja pina suka)
Sampai di rumah masing-masing, Bimas
langsung mandadai tatapasannya tadi inya kaingatan lawan Niku tadi. Sambil
takurihing saurangan. Kada lawas muhanya baubah jadi sadih kaya urang marista.
Bimas kaingatan sambatan Jingah lawan Karawila tadi bahwa inya anak haram. Lalu
mamanya kaluar.
Kalalayu : Napa
ti nak majamur tapas an sambil murung nang kaya nintu kada baik
Bimas : Nam mama
kada apa- aoa maaai
Kalalayu
(Manangis sambil maragap Carmi bnang nmanagsi)
Raksasa :
(sambilmancium) Nah tu hinya urangbnya nang kuvcari. Sambuil buka manyasahi
Bimas.
Bimas : (Bukah
Banar)
Raksasa :
Ha…ha….ikam dapatku. Wyahini kumakan ikam Bimas asi
Bimas : (Tarabah)
Aduh………
Raksasa : Nah
dapat ku jua. (Handak mangkap)
Bimas : (Taingat
pasan pari tingitng) Langsung ditawak bungkusan partama nang isinya bigi
bilungka
Dangan ajaib bigi bilungka nintu
barubah jadi kabun bilungka nang luas wan banyak buahnya.
Raksasa :
Hah…bilungka pasa banar aku lapar. (Langsung dimakannya) Pas habis bilungkanya
inya langsungn ingat bahwa handak manangkap bImas
Bimas : (Bukah
Banar) aduh jkanapa raksasa nitu jadi nabnyssahi aku pulang…
Raksasa : Bimas
…bimas awas ikam bila dapatku langsung
tu pang kutaguk. (Sarik banar).
Bimas : Tangkap
ha aku amun ikam kawa. Nah rasaakan. (sambil manawak jarum sangunya nang kadua)
Raksasa : Aduh
napa pulang nia. (Bingung karna jarum nang ditawaknya Bimas tadi baubah jadi
hutan duri) Raksasa takajut dan takurung di hutan paring.
Bimas : Malihat
raksasa takurung di hutan paring Bimas marasa tanang inya baduduk di bawah
rapun karna kalapahan sampai taguringan.
Raksasa : Lawas
kalawasan akhirnya raksasa kawa kaluar dari hutan bambu bnang labat banar nitu.
Inya langsung bakuriak. Bimas aku sudah kahlinagan kasabaran. Pukuknya bila
ikam dapat kumamah tupang.
Bimas : (Bimas
takajut mandangar kuriakan raksasa. Langsung inya bukah kada ingat lagi
bungkusannya tatingal dibawah rapun bakas inya gurning tadi) Aduh bungkusan ku
tatinggal disana. Aduh aduh kaya apa yum aka rakasasa parak banar sudah akun
harus babulik maambil mun kada kaina aku bisa mati dimakannya.
Raklsasa : Nah
parak dapatku nah luput pulang
Bimas : (Bimas
langsung maambil bungkusannya nang tatinggal wan langsung malimpar ka wadah
raksasa) nanh raksasa nih acan bungkusanku nang paampihan. Mati ikam
Raksasa : (Jadi
lumpur hidup) Tulung aku tinggalam. Tulung aku.
Ahirnya raksasa mati karna tinggalam
dalam lumpur. Bimas langsung bulik ka rumah mancari mamanya. Mamanya bulik.
Anakku ikam salamat. Alhamdulillah Ya Allah. Inggih Maai. Pada isuk harinya
tiba-tiba si Niku anak Pangirak nang paling bungas di kampung itu datang ka
rumah Bimas wan Kalalayu. Dangan tujuan malamar Bimas wan dijadikan bininya.***
Tidak ada komentar:
Posting Komentar