Rabu, 14 Mei 2014

Tukang si Saad Sado

Kamis, 15 Mei 2014

Oleh : Iwan Yusi

PANAS ari manggantang. Sa`ad Sado maayun balayung, manarah rapun kayu maranti. Imbah anu, inya maniring, maatirat, ka rapun kayu. Panjangnya kada kurang pada pitung dapa. Ganalnya kada kurang pada saparagapan urang tuha. Imbah anu, inya mamusut paluh nang lilihan, nang kakaya bigi jagung ganalnya. Napang mun bagawian di siang panas ti, kada tasasalindung pupuhanan ha pulang.
Batukang baulah rumah atawa balai ti dasar gawian Sa`ad Sado, tumatan di kawitan. Ngarannya gin anak tukang. Maka kada sahibar tutukangan, tagal tukang nang harat babanaran. Banyak sudah rumah nang diulahnya. Urang katuju banar wan gawian Sa`ad Sado. Banaran bagus pang. Inya dasar ahli manarah, maukir. Tuti am jadi inya disuruh maulah tihang balai, nang gasan urang banyak, nang andakannya di tangah kampung.
Batangah arianan inya manarah batang maranti tuti. Tiring-maniring. Atirat maatirat. Makanya am, ukuran wan ukirannya musti nang paling baik. Daham diwada urang. Sakira nahap. Nyaman dilihat.
“Cah, Sa`ad... Napang ti bahimat-himat maatirat, maniring? Imbah ditarah, lakas am tuntung!” jar urang nang lalu, marawa sambil baruya.
“Uuu, cakada babarang haja ah,” Sa`ad Sado manyahuti. “Amun kada baik, kaina diwada urang. Aku jua nang supannya,” jarnya pulang. Inya marasa tukang nang paharatnya pang.
Ari sasain landung. Tagal, tang nangapakah, maka sasain babanyak nang datangan, malihati Sa`ad Sado bagawian. Rami urang mamandirakannya. Ada nang maambung. Ada nang umpat maatirat. Ada jua nang baruya. Satutumat, tatawaan. Sa`ad Sado maka am, asa dihauri bagawian. Asa tasinggung jua inya.
“Tuti sadang hudah, Sa`ad ai! Kaina kahalusan!” ujar nang badiri, bakacak pinggang.
“Iyih! Sadang haja, tuti!” jar nang saikung pulang, mauyahi.
Sa`ad Sado, ranai. Kada sing bunyian. Jangan babunyi. Bauling haja gin, kada. Inya garigitan banar dituduhi nang kaya tuti.
Kada lawas, ada pulang nang baucap: “Naaah... Amunnya gasan tihang, tuti kahalusan! Tihang tangah tuti musti ganal, sakira nahap!” Dituduhi nang kaya tuti, Sa`ad Sado sasain pusang. Muhanya habang. Kada karuan lagi bagawian. Sarik. Tihang tuti tarus haja ditarahnya. Kada baatirat. Kada baitung lagi. Balayung ditungkihakannya tatarusan. Imbahnya, batang kayu nang ganalnya saparagapan urang tuha tuti, bahalus, tatinggal sapagalangan kakanakan.
Urang banyak nang tumatan tadi malihati Sa`ad Sado bagawian, tabalik sarik. Ada nang maulu-ulu, mahapaki, mawada, mangulibii, balalu manawaakan.
“Napang tia jadi kahalusan? Cakada kawa gasan tihang! Napang ti, kada maasi dituduhi?” jar nang lain pulang, maniwas.
“Ulah gasan kukuit kapur ha, ranai! Unjuk anu aku!” jar bibinian nang tatuha, sambil mangicak sirih kinang, imbah anu manyamburakan kucur wan sapah ka Sa`ad Sado.
Badarau urang tatawaan. Napang ada, pada habang-hirang ha muha Sa`ad Sado. Supan ganal inya. Nangapakah, maka urang sakampungan muaran wan inya. Imbahnya, ada saikung nang baparak. Bajungging burit. Mangantuti! Mandingur bau buruk. Imbah tuti, baparak pulang saikung. Mangantuti pulang! Hingganya bapuluh-puluh, hampai baratus ikung, nang mangantuti Sa`ad Sado! Napang ada, awak Sa`ad Sado saikungan bau kantut! Dahulu inya diambung urang, niti diwada. Dikantuti urang sakampungan. Asa kada bamuha lagi inya.

***

Imbah tuti, Sa`ad Sado rahat taungut di tabing sungai nang banyunya ulak, dalam, lupung pananjak. Urang kampung manyambatnya “taluk”. Dua-talu ari Sa`ad Sado taungut. Nangkaya tagantar. Liwar pusang.
Wayah ari bamula kadap, inya badiri di tabing sungai.
Buuuuuuuurrrrrr... !!!
Sa`ad Sado bacabur ka banyu lanak.
Napang ada, pada tinggalam batu ha awaknya.
Tagal, di banyu ulak tuti tang bangsul ha satua nang pinda lucu. Binatang tuti diulai banyu ulak, bakunyung ka tabing, naik ka darat, balalu hilang di padang sabat.
Jar urang kampung nang sawat malihat, awak satua tuti ganalnya kikira nang kaya kucing. Buntut wan batisnya handap. Babalang kuning. Basirit hirang, di balukuk. Parigalnya, pantar babi. Amun bajalan, sasarudup, manjujuh ka tanah, bacari cacing. Wayah malam malam, hanyar inya kaluar.
Urang kampung manangguh, satua tuti iya Sa`ad Sado. Marganya, amun siang, inya kada wani kaluar. Supan batamuan manusia. Wayah malam, hanyar inya kukundayap, mambulangkir tanah. Bacari cacing, gasan dimakan.
Nang maulah urang kampung muar, wayah batamuan manusia, satua tuti musti bakantut! Baunya, liwar ti pang! Bau pada hintalu tambuk! Amun kana di baju, ditapih, baunya marikit. Dua-talu ari, hanyar hilang!
Jar urang, satua pangantutan tuti handak mambalas, mangantuti urang kampung nang dahulu mangantutinya. Imbah tuti, kampung nang ada sungai bataluk babanyu ulak tuti dingarani urang Taluk Sado. Kahancapan manyambat, kalu ah, pandangarnya nang kaya Loksado.
“Handak ka manang tih?”
“Handak ka Loksado.”
Balalu, marikit ai kampung tuti bangaran Loksado.***

Kandangan, 29 Nupimbir 2010


Tidak ada komentar:

Posting Komentar

Ada Rapun Tarap di Desa Angkinang Selatan

 Ahad, 9 Maret 2025 Rapun tarap milik warga, tumbuh menjulang tinggi, di sekitaran RT 1 Desa Angkinang Selatan, Kecamatan Angkinang, Kabup...