Kamis, 15 Mei 2014
Oleh : Iwan Yusi
PANAS ari manggantang. Sa`ad Sado maayun balayung, manarah rapun kayu
maranti. Imbah anu, inya maniring, maatirat, ka rapun kayu. Panjangnya
kada kurang pada pitung dapa. Ganalnya kada kurang pada saparagapan
urang tuha. Imbah anu, inya mamusut paluh nang lilihan, nang kakaya bigi
jagung ganalnya. Napang mun bagawian di siang panas ti, kada
tasasalindung pupuhanan ha pulang.
Batukang baulah rumah atawa balai ti dasar gawian Sa`ad Sado, tumatan
di kawitan. Ngarannya gin anak tukang. Maka kada sahibar tutukangan,
tagal tukang nang harat babanaran. Banyak sudah rumah nang diulahnya.
Urang katuju banar wan gawian Sa`ad Sado. Banaran bagus pang. Inya dasar
ahli manarah, maukir. Tuti am jadi inya disuruh maulah tihang balai,
nang gasan urang banyak, nang andakannya di tangah kampung.
Batangah arianan inya manarah batang maranti tuti. Tiring-maniring.
Atirat maatirat. Makanya am, ukuran wan ukirannya musti nang paling
baik. Daham diwada urang. Sakira nahap. Nyaman dilihat.
“Cah, Sa`ad... Napang ti bahimat-himat maatirat, maniring? Imbah
ditarah, lakas am tuntung!” jar urang nang lalu, marawa sambil baruya.
“Uuu, cakada babarang haja ah,” Sa`ad Sado manyahuti. “Amun kada
baik, kaina diwada urang. Aku jua nang supannya,” jarnya pulang. Inya
marasa tukang nang paharatnya pang.
Ari sasain landung. Tagal, tang nangapakah, maka sasain babanyak nang
datangan, malihati Sa`ad Sado bagawian. Rami urang mamandirakannya. Ada
nang maambung. Ada nang umpat maatirat. Ada jua nang baruya. Satutumat,
tatawaan. Sa`ad Sado maka am, asa dihauri bagawian. Asa tasinggung jua
inya.
“Tuti sadang hudah, Sa`ad ai! Kaina kahalusan!” ujar nang badiri, bakacak pinggang.
“Iyih! Sadang haja, tuti!” jar nang saikung pulang, mauyahi.
Sa`ad Sado, ranai. Kada sing bunyian. Jangan babunyi. Bauling haja gin, kada. Inya garigitan banar dituduhi nang kaya tuti.
Kada lawas, ada pulang nang baucap: “Naaah... Amunnya gasan tihang,
tuti kahalusan! Tihang tangah tuti musti ganal, sakira nahap!” Dituduhi
nang kaya tuti, Sa`ad Sado sasain pusang. Muhanya habang. Kada karuan
lagi bagawian. Sarik. Tihang tuti tarus haja ditarahnya. Kada baatirat.
Kada baitung lagi. Balayung ditungkihakannya tatarusan. Imbahnya, batang
kayu nang ganalnya saparagapan urang tuha tuti, bahalus, tatinggal
sapagalangan kakanakan.
Urang banyak nang tumatan tadi malihati Sa`ad Sado bagawian, tabalik
sarik. Ada nang maulu-ulu, mahapaki, mawada, mangulibii, balalu
manawaakan.
“Napang tia jadi kahalusan? Cakada kawa gasan tihang! Napang ti, kada maasi dituduhi?” jar nang lain pulang, maniwas.
“Ulah gasan kukuit kapur ha, ranai! Unjuk anu aku!” jar bibinian nang
tatuha, sambil mangicak sirih kinang, imbah anu manyamburakan kucur wan
sapah ka Sa`ad Sado.
Badarau urang tatawaan. Napang ada, pada habang-hirang ha muha Sa`ad
Sado. Supan ganal inya. Nangapakah, maka urang sakampungan muaran wan
inya. Imbahnya, ada saikung nang baparak. Bajungging burit. Mangantuti!
Mandingur bau buruk. Imbah tuti, baparak pulang saikung. Mangantuti
pulang! Hingganya bapuluh-puluh, hampai baratus ikung, nang mangantuti
Sa`ad Sado! Napang ada, awak Sa`ad Sado saikungan bau kantut! Dahulu
inya diambung urang, niti diwada. Dikantuti urang sakampungan. Asa kada
bamuha lagi inya.
***
Imbah tuti, Sa`ad Sado rahat taungut di tabing sungai nang banyunya ulak, dalam, lupung pananjak. Urang kampung manyambatnya “taluk”. Dua-talu ari Sa`ad Sado taungut. Nangkaya tagantar. Liwar pusang.
Wayah ari bamula kadap, inya badiri di tabing sungai.
Buuuuuuuurrrrrr... !!!
Sa`ad Sado bacabur ka banyu lanak.
Napang ada, pada tinggalam batu ha awaknya.
Tagal, di banyu ulak tuti tang bangsul ha satua nang pinda lucu.
Binatang tuti diulai banyu ulak, bakunyung ka tabing, naik ka darat,
balalu hilang di padang sabat.
Jar urang kampung nang sawat malihat, awak satua tuti ganalnya kikira
nang kaya kucing. Buntut wan batisnya handap. Babalang kuning. Basirit
hirang, di balukuk. Parigalnya, pantar babi. Amun bajalan, sasarudup,
manjujuh ka tanah, bacari cacing. Wayah malam malam, hanyar inya kaluar.
Urang kampung manangguh, satua tuti iya Sa`ad Sado. Marganya, amun
siang, inya kada wani kaluar. Supan batamuan manusia. Wayah malam,
hanyar inya kukundayap, mambulangkir tanah. Bacari cacing, gasan
dimakan.
Nang maulah urang kampung muar, wayah batamuan manusia, satua tuti
musti bakantut! Baunya, liwar ti pang! Bau pada hintalu tambuk! Amun
kana di baju, ditapih, baunya marikit. Dua-talu ari, hanyar hilang!
Jar urang, satua pangantutan tuti handak mambalas, mangantuti urang
kampung nang dahulu mangantutinya. Imbah tuti, kampung nang ada sungai
bataluk babanyu ulak tuti dingarani urang Taluk Sado. Kahancapan manyambat, kalu ah, pandangarnya nang kaya Loksado.
“Handak ka manang tih?”
“Handak ka Loksado.”
Balalu, marikit ai kampung tuti bangaran Loksado.***
Kandangan, 29 Nupimbir 2010
Tidak ada komentar:
Posting Komentar