Kamis, 15 Mei 2014
Oleh : M. Fuad Rahman (Kayla Untara)
Matahari hanyar basilak pintang rakun putih nang baurak tunggal
gimitan. Baluman pukul lapan. Atanapi, di kantur pulisi Walanda nang
parak kantur Tuan Kantulur, urang galu. Kumandan pulisi bamamai. Hangkui
banar!
Nang bamamai tuti, Walanda putih. Babasa Walanda campur Malayu. Imbah
anu, anak buahnya cakada paham, napa nang dimamaiakan. Kada saikung dua
nang lihum. Marganya, kada paham sahama-hama. Bubuhannya ti Walanda
hirang sabarataan. Tagal, malihat astul batajak di pinggang kumandannya,
balalu ai baarit tatawa. Napa ha. Sindam. Sintup. Hinip. Maginnya imbah
kumandannya batatapak mija. Pancat ka tahi-tahi tu pang bubuhannya.
Kumandan sarik. Liwar sarik. Tahabar: urang Kampung Parincahan handak
malawan pamarintah! Bubuhan kampung tuti kada hakun lagi bayar pajak
kapala, atawa pajak ilaran. Nang jadi huhuluagahnya, Pangirak. Makanya
am, kumandan sarik kada sakira.
Imbah puas bamamai ka anu anak buahnya, kumandan balinjang tuju
kantur Tuan Kantulur. Handak balapur, salajur mainta surat parintah
batangkapan. Tagal, Tuan Kantulur tulak ka Banjar. Mandangar habar tuti,
sasain pusang ai kumandan. Inya hapal banar, amun Tuan Kantulur ka
Banjar, kada satutumat. Bisa baminggu-minggu, hanyar bangsul.
Habang-hirang muha kumandan wayah turun pada kantur Tuan Kantulur.
Harung banar tupang. Balalu anak buahnya nang kana tumpalak. Kahandaknya
ti, warga sabarataan, tuhakah, anumkah, lalakiankah, bibiniankah,
tangkapi! Amun ada nang wani malawan, timbak!
***
Habar kumandan cagar maudar Kampung Parincahan tuti, hampai ka Pangirak. Habar nang Tuan Kantulur kadada di banua gin, hampai jua. Pangirak bapikir: sawat haja baatur, dimapa cara maalahakan Walanda.
Balalu Pangirak mangumpulakan urang kampung.
Bapahadring. Bapapadah. Bacucuk buku. Mancari akal. Surat parintah
Tuan Kantulur nang kadada, maulah Pangirak wan urang kampung himung.
Maakalani Walanda tuti, kada ngalih banar jua. Amun malihat parigal
kumandan pulisi Walanda nang masi ganal kacuap pada iwaknya ti, pindanya
cagaran manjing.
Akal Pangirak wan urang kampung, amun pintar banar ti, kada jua.
Tagal, garataknya nang tagas, nang bisa maulah musuh katakutanan.
Sakampungan, lalakian, bibinian, nang tuha, nang anum, hampai nang
kakanakan, umpatan.
Di pinggir kampung, urang bahandip. Manabuk tanah. Baulah danau.
Danaunya kada pang dalam, tagal luas. Ada jua nang baulah jamban, saling
ganalan! Ganal pada jamban nang masi. Liwar ti pang ganalnya.
Pintang tabing danau nang diulah ti, ditajaki sarubung. Liwar jua
ganalnya! Tihangnya, satumbang rapun pinang. Di tatangah sarubung,
digantung ayunan nang jua liwar ganal!
Nang lain, ada nang manyiapakan minyak. Badrum-drum! Bapuluh-puluh
banyaknya. Di subarang danau, bubuhan bibinian baatur jua. Maampar tikar
purun. Di atasnya, dihamburi paku. Nang kaya masi urang malabang
tuyukan banih.
***
Wayah urang kampung tuntung baatur, kumandan pulisi Walanda tuju ka Kampung Parincahan. Sanapang barujak, lading binit, kliwang, dibawa. Nang manuduhiakan jalan, urang Kampung Parincahan. Bubuhan Pangirak jua, nang singhaja dimasukakan. Lakun kisah jadi panghianat, han. Kada saapa, bubuhan pulisi Walanda hampai tabing danau ulahan Pangirak wan urang kampung. Wayah malihat tuti, kumandan pulisi Walanda takipik! Takajut kada sakira. Napang, ada nang pinda ganjil, mambari takutan! Di subarang danau, ada sarubung nang saling ganalan. Di tangahnya, ada kakanakan bapukung di ayunan. Awaknya babalang putih. Nang asa mambari takutan, awaknya saling ganalan!
Di pintang tabing, ada labangan tuyukan paku di atas tikar purun. Ada
pulang jamban, nang liwar ganalnya! Ganal pada rumah! Banyu danau ti
jua, barau wan api!
Awak kumandan manggitir. Liwar katakutanan. Taduduk inya. Takamih-kamih. Anak buahnya taumpat jua, sindam kada sing bunyian.
Imbah asa lapang hinak, kumandan pulisi batakun ka anu urang kampung
nang disuruh manuduhiakan jalan, tih. “Siapa... Siapa itu bayi besar
yang di ayunan, ha?!” jarnya, kisah tagas.
“Nang dipukung itu, Tuan, anak Pangirak Parincahan…”
“Anaknya?! Lalu, bapaknya sebesar apa, ha?! Een, itu danau, kanapa
bisa berapi?” Tapaluh liir kumandan pulisi Walanda wan anak buahnya.
Nang ditakuni, lihum bapair. “Itu dasarnya, kumandan ai. Banyu api ti pakai nginum, mandi, batatapas, wan bamasak warga di sia.”
“Ha?!” Kumandan takujingat. Takurisit hampai kalimut. “Kamu orang
serius kalau bicara, ya?! Yang terapung di danau itu, apa, he? Een,
paku-paku itu, buat apa?”
“Uuu, itu jamban, kumandan ai. Pakai urang kampung batatapas, bahira wan bakamih. Nah, amun paku ti, gasan pamakan ari-ari.”
Mandangar tuti, kumandan pulisi Walanda wan anak buahnya liwar katakutanan. Manggatar sabarataan!
Balalu ai niat nang handak maudar warga Kampung Parincahan, batal.
Kumandan pulisi wan anak buahnya bukahan mancincing ka tangsi. Kada
ingat di burit kapala lagi. Disangkanya, warga kampung tuti bubuhan
raksasa! Napang, awak anaknya haja saling ganalan!
Imbah bubuhan Walanda kada talihat lagi, hanyar urang kampung kaluaran. Tatawaan sabarataan. Kahimungan. Kawa maakali Walanda.
Nang bapukung babalang putih saawakan di ayunan tuti sakalinya
Pangirak. Awaknya nang ganal wan tinggi basar dipupuri wan pupur basah.
Hidin bagalar Datu Putih. Wayah mati, hidin dikubur di pintang ayunan
ganal ti. Kuburannya ganal wan panjang-panjangnya. Baturnya bacat putih.
Andaknya di Kampung Parincahan, wayah niti ngarannya Kampung Banyu
Barau.***
* ampun kisah: Ayahanda CH. Abadi, Kandangan.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar